Pojęcie hipoteki znane jest z pewnością każdej osobie, która zaciągnęła kredyt na zakup nieruchomości. Sama definicja jest jednak znacznie szersza i dotyczy po prostu skutecznego zabezpieczenia spłaty wierzytelności. W przypadku kredytów hipotecznych to zabezpieczenie przyjmuje formę dowolną, natomiast istnieje także inny wariant – czyli tak zwana hipoteka przymusowa, na którą właściciel mieszkania lub domu wcale nie musi się godzić. Kiedy można ustanowić hipotekę przymusową? Jak wygląda zależność pomiędzy hipoteką przymusową a ZUS-em?

  • 1. Hipoteka przymusowa – co to jest?
  • 2. Kiedy można ustanowić hipotekę przymusową?
  • 3. Kiedy wygasa hipoteka przymusowa?

Jak wiemy, nieruchomość z wpisaną hipoteką do księgi wieczystej można sprzedawać. W przypadku hipoteki przymusowej również teoretycznie jest to możliwe, jednak w praktyce zadanie może okazać się skomplikowane. Wielu kupców obawia się, że brak spłaty w obliczu hipoteki ciążącej na nieruchomościach dłużnika będzie skutkował utratą nieruchomości.

Hipoteka przymusowa – co to jest?

Hipoteka przymusowa jest wariantem hipoteki, który – jak wspomnieliśmy już wcześniej – nie wymaga zgody właściciela nieruchomości. Nie jest zawierana żadna formalna umowa pomiędzy stronami, inaczej niż przy hipotece umownej, której podstawę stanowi umowa. Hipoteka przymusowa jest wpisywana do księgi wieczystej wyłącznie na podstawie tytułu egzekucyjnego. Może to być prawomocny wyrok sądowy, ugoda przed mediatorem, decyzja administracyjna lub postanowienie prokuratora.

Przedmiotem hipoteki przymusowej mogą być nieruchomości dłużnika, udział dłużnika w nieruchomości, nieruchomość będąca współwłasnością dłużnika i jego współmałżonka, a także użytkowanie wieczyste oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Kiedy można ustanowić hipotekę przymusową?

W przypadku, gdy wierzyciel ma uzasadnione obawy, że dłużnik nie będzie spłacał swojego zobowiązania, może wystąpić do sądu o odpowiednie orzeczenie, które umożliwi mu dochodzenie należności. Taki tytuł wykonawczy mogą uzyskać nie tylko osoby prywatne, ale także pożyczkodawcy, banki, firmy, a także instytucje państwowe, takie jak urząd skarbowy czy ZUS. Choćby ZUS może wystąpić o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości zadłużonej osoby mającej zaległości w składkach. Podstawą działania jest wówczas doręczenie decyzji określającej wysokość zaległości, bez potrzeby uzyskiwania orzeczenia sądowego.

Kiedy wygasa hipoteka przymusowa?

Wiemy już, kiedy ma miejsce ustanowienie hipoteki przymusowej. A kiedy możliwe jest wykreślenie hipoteki przymusowej?

Wygaśnięcie hipoteki następuje w momencie uregulowania całego zadłużenia, wraz z odsetkami i dodatkowymi kosztami. Aby jednak wykreślić wpis z księgi wieczystej, konieczne jest złożenie wniosku do sądu wraz z dokumentem potwierdzającym spłatę zobowiązania. Zgodnie z art. 100 ustawy o księgach wieczystych, wierzyciel ma obowiązek podjęcia wszelkich działań potrzebnych do usunięcia hipoteki, co obejmuje wydanie odpowiednich dokumentów do wniosku.